Çalışanlarınızın Sağlığını Koruyun: Periyodik Sağlık Kontrollerinin Kapsamlı Rehberi

Çalışan Sağlığı, İşletmenizin Geleceğidir: Bir Gider Kaleminden Stratejik Yatırıma

İşletmenizin en değerli varlığı bilançonuzdaki rakamlar değil, o rakamları üreten sağlıklı ve motive çalışanlarınızdır. Modern iş dünyasında, çalışan sağlığına yapılan yatırım, artık bir gider kalemi veya yasal bir zorunluluktan ibaret değildir; sürdürülebilir başarı, operasyonel verimlilik ve kurumsal dayanıklılığın temel taşıdır. Çalışanların sağlığını göz ardı etmenin gizli maliyetleri, genellikle gözden kaçırılır: işe geldiği halde sağlık sorunları nedeniyle verimsiz çalışanların yarattığı “presenteeism” (çalışırken verimsizlik) olgusu, artan personel devir hızı ve önlenebilir bir meslek hastalığı veya iş kazasının yol açabileceği yıkıcı finansal ve itibari sonuçlar, bu maliyetlerin sadece birkaçıdır.  

Bu noktada periyodik sağlık gözetimi, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun emrettiği bir yükümlülük olmanın çok ötesinde, önleyici ve akıllı bir iş stratejisi olarak öne çıkmaktadır. Bu rehber, periyodik sağlık kontrollerini tüm yönleriyle ele alarak, yasal zorunluluklardan işletmenize sağlayacağı somut faydalara, farklı iş risklerine göre uygulanması gereken özel tıbbi tetkiklerden bu yükümlülükleri ihmal etmenin ağır sonuçlarına kadar kapsamlı bir yol haritası sunmaktadır. Amacımız, sizi sadece yasalara uyumlu hale getirmek değil, aynı zamanda çalışan sağlığını bir rekabet avantajına dönüştürmeniz için gerekli bilgi ve vizyonla donatmaktır.

Yasal Bir Yükümlülükten Stratejik Bir Avantaja: Sağlık Gözetiminin İşletmenize Somut Faydaları

İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerine, özellikle de periyodik sağlık kontrollerine yapılan harcamalar, çoğu zaman bir maliyet olarak görülse de, gerçekte işletmenin geleceğine yapılan en kârlı yatırımlardan biridir. Bu yatırımın geri dönüşü (ROI), sadece yasal cezalardan kaçınmakla sınırlı kalmaz; verimlilik, finansal istikrar, kurumsal itibar ve yetenek yönetimi gibi iş dünyasının en kritik alanlarında somut ve ölçülebilir faydalar sağlar.

Verimlilik ve Performans Artışı: Sağlıklı Çalışan, Sağlam İşletme

Sağlık gözetiminin operasyonel verimlilik üzerindeki etkisi doğrudandır ve genellikle hafife alınır. Konu sadece büyük ve ciddi meslek hastalıklarını önlemek değildir; aynı zamanda performansı yavaş yavaş aşındıran küçük sağlık sorunlarını erken evrede tespit etmektir. Örneğin, gürültülü bir ortamda çalışan bir personelin fark edilmemiş işitme kaybı, kritik talimatların yanlış anlaşılmasına, üretim hatalarına ve hatta iş kazalarına yol açabilir. Benzer şekilde, ekran karşısında yoğun çalışan bir ofis personelinin teşhis edilmemiş görme bozukluğu, çalışma hızını düşürecek, hata oranını artıracak ve gün sonu yorgunluğunu katlayacaktır.  

Periyodik sağlık kontrolleri, bu gibi “sub-klinik” yani henüz belirgin bir hastalık tablosu oluşturmamış sorunları, verimliliği kalıcı olarak etkilemeden önce tespit etme imkânı sunar. Sağlıklı bir iş gücü, daha az “absenteeism” (işe devamsızlık) anlamına gelir. Ancak daha da önemlisi, “presenteeism” olgusunu, yani çalışanların fiziksel olarak iş yerinde olmalarına rağmen sağlık sorunları nedeniyle zihinsel olarak odaklanamadığı ve düşük verimle çalıştığı durumu ortadan kaldırır. Dolayısıyla, bir odyometri testi veya göz muayenesinin maliyeti, uzun vadede biriken verimlilik kaybı, hatalı üretim maliyetleri ve potansiyel güvenlik risklerinin yanında ihmal edilebilir düzeydedir. Bu bakış açısı, sağlık kontrolünü bir uyumluluk maliyetinden, bir performans artırma aracına dönüştürür.  

Finansal Kalkan: Meslek Hastalıkları ve İş Kazalarına Karşı Önleyici Koruma

İş kazaları ve meslek hastalıklarının işletmelere olan maliyeti, yalnızca ilk anda görünenlerden ibaret değildir. Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yapılan bildirimler, olası tazminat davaları, artan sigorta primleri, üretimdeki duraksamalar ve ağır idari para cezaları gibi doğrudan maliyetlerin yanı sıra, marka itibarının zedelenmesi ve çalışan moralinin düşmesi gibi dolaylı maliyetler de işletmeyi derinden sarsabilir. Periyodik sağlık kontrolleri, bu risklere karşı en etkili “birincil koruma” (primer koruma) yöntemlerinden biridir. Toza maruz kalan bir çalışanda akciğer fonksiyonlarındaki en ufak bir bozulmayı erken evrede tespit etmek, geri döndürülemez ve maliyeti milyonlarca lirayı bulabilecek bir meslek hastalığının önüne geçebilir.  

Bu kontroller, aynı zamanda işletme için kritik bir finansal risk yönetimi aracı işlevi görür. Özellikle meslek hastalıklarının birçoğu, maruziyetten yıllar sonra ortaya çıkan uzun bir gizli döneme sahiptir. Örneğin, kanserojen bir maddeye maruz kalan bir çalışanda hastalık 15-20 yıl sonra gelişebilir. 6331 Sayılı Kanun ve ilgili yönetmeliklerin, çalışanların kişisel sağlık dosyalarının işten ayrıldıktan sonra en az 15 yıl süreyle saklanmasını zorunlu kılmasının temel nedeni budur. Düzenli olarak yapılan biyolojik izleme testleri (örneğin kimyasal maruziyeti için kan veya idrar tahlilleri) ve diğer tıbbi tetkikler, şirketin riski yönettiğine ve izlediğine dair yasal bir kanıt oluşturur. Erken teşhis edilen bir sağlık sorunu, hem çalışanın hayatını kurtarır hem de şirketi gelecekteki potansiyel olarak iflasa sürükleyebilecek tazminat davalarından korur. Bu nedenle, sağlık gözetimi kayıtları sadece tıbbi bir dosya değil, aynı zamanda şirketin geleceğini güvence altına alan hukuki ve finansal bir belgedir.  

Kurumsal İtibar ve Yetenek Mıknatısı: Çalışanına Değer Veren Marka Olmak

Günümüzün rekabetçi iş gücü piyasasında, nitelikli ve yetenekli çalışanlar sadece iyi bir maaş değil, aynı zamanda kendilerine değer veren, sağlık ve güvenliklerini önemseyen bir çalışma ortamı aramaktadır. Kapsamlı ve titizlikle yürütülen bir sağlık gözetim programı, bir şirketin bu konudaki samimiyetinin en somut göstergesidir. Bu durum, olumlu bir işveren markası inşa ederek mevcut çalışanların sadakatini artırır, personel devir oranını düşürür ve şirketi yeni yetenekler için bir çekim merkezi haline getirir. Çalışanların kendilerini güvende ve değerli hissettiği bir ortam, pozitif bir “güvenlik kültürü”nün yeşermesini sağlar ve bu da genel iş performansına yansır.  

“Doğru İşe Doğru Çalışan” Prensibi: İşe Giriş Muayenelerinin Kritik Rolü

Sağlık gözetimi süreci, çalışanın işe başladığı ilk gün değil, aslında o günden çok daha önce başlar. “İşe giriş muayenesi”, bir adayın, başvuruda bulunduğu pozisyonun gerektirdiği fiziksel ve ruhsal yetkinliklere sahip olup olmadığını ve işin barındırdığı özel risklere karşı bir yatkınlığının bulunup bulunmadığını belirleyen kritik bir süreçtir. Bu, İş Sağlığı ve Güvenliği’nin temel taşlarından olan “uygun işe yerleştirme” ilkesinin hayata geçirilmesidir. Örneğin, kronik solunum rahatsızlığı olan bir bireyi, yoğun tozlu bir ortamda çalıştırmak hem çalışanın sağlığı hem de işverenin yasal sorumluluğu açısından büyük bir risktir.  

İş yerinde alınan diğer önlemlerin (kişisel koruyucu donanım, havalandırma sistemleri vb.) çoğu, mevcut bir çalışan için riski azaltmayı hedeflerken, işe giriş muayenesi, çalışan sağlığı ile işin tehlikeleri arasındaki temel bir uyumsuzluğu en başta önleyerek riski ortadan kaldırmayı amaçlar. Bir işveren, sağlık durumu yapacağı işe uygun olmayan bir çalışanı bile bile riskli bir pozisyonda görevlendirir ve bunun sonucunda bir kaza veya meslek hastalığı meydana gelirse, yasal sorumluluğu katlanarak artar. İşe giriş sağlık raporu, işverenin bu konudaki durum tespitini ve yasal özen yükümlülüğünü yerine getirdiğini kanıtlayan en temel belgedir. Bu nedenle, bu ilk muayene bir formalite değil, tüm güvenlik sisteminin üzerine inşa edildiği temel bir risk kontrol mekanizmasıdır.

6331 Sayılı Kanun Merceğinden İşverenin Sağlık Gözetimi Sorumlulukları

Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliğinin anayasası olarak kabul edilen 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, işverenlere çalışanlarının sağlığını koruma ve gözetme konusunda net ve ertelenemez sorumluluklar yüklemektedir. Bu sorumlulukların merkezinde ise sağlık gözetimi ve periyodik sağlık muayeneleri yer almaktadır. Yasal mevzuatı anlamak, sadece cezalardan kaçınmak için değil, aynı zamanda etkili bir İSG sistemi kurmanın ilk adımıdır.

Sağlık Gözetiminin Yasal Dayanağı: Madde 15’in Anlamı

6331 Sayılı Kanun’un 15. Maddesi, “Sağlık Gözetimi” başlığı altında işverenin yükümlülüklerini açıkça tanımlar. Bu maddeye göre işveren, çalışanların iş yerinde maruz kalacakları sağlık ve güvenlik risklerini dikkate alarak onların sağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlamak “zorundadır”. Kanun, bu zorunluluğun hangi durumlarda yerine getirilmesi gerektiğini dört ana başlıkta sıralamaktadır:  

1. İşe Girişlerinde: Her çalışan, işe başlamadan önce yapacağı işe uygun olduğunu belirten bir sağlık raporu almak zorundadır. Özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli sınıftaki işlerde, bu rapor olmadan çalışanın işe başlatılması kesinlikle yasaktır.  
2. İş Değişikliğinde: Çalışan, mevcut pozisyonundan farklı sağlık riskleri barındıran yeni bir göreve geçtiğinde, bu yeni göreve uygunluğunun tespiti için tekrar sağlık muayenesinden geçirilmelidir.  
3. İşe Dönüşlerde: Bir iş kazası, meslek hastalığı veya herhangi bir sağlık problemi nedeniyle işten uzun süre ayrı kalan çalışanlar, işe dönüşlerinde talep etmeleri halinde tekrar sağlık muayenesinden geçirilir. Bu muayene, çalışanın eski görevine devam edip edemeyeceğini veya mevcut sağlık durumuna uygun başka bir görev verilip verilemeyeceğini belirlemek için yapılır.  
4. İşin Devamı Süresince (Periyodik Kontroller): İşveren, çalışanın ve işin niteliği ile iş yerinin tehlike sınıfına göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca belirlenen düzenli aralıklarla çalışanlarının periyodik sağlık muayenelerini yaptırmakla yükümlüdür.  

Tehlike Sınıfınız Kaderinizi Belirler: Periyodik Kontrol Sıklıkları

Kanun, periyodik sağlık kontrollerinin hangi sıklıkta yapılacağını, iş yerinin faaliyet gösterdiği “Tehlike Sınıfı“na göre belirlemiştir. İş yerleri NACE kodlarına göre; Az Tehlikeli, Tehlikeli ve Çok Tehlikeli olmak üzere üç sınıfa ayrılır. Bu sınıflandırma, periyodik kontrollerin asgari yasal sıklığını doğrudan etkiler.  

Aşağıdaki tablo, işverenler için temel bir yol haritası niteliğindedir:

Tehlike Sınıfı	Yasal Kontrol Sıklığı	Özel Durumlar (Çocuk, Genç, Gebe Çalışanlar)
Az Tehlikeli	En geç 5 yılda bir	En geç 6 ayda bir
Tehlikeli	En geç 3 yılda bir	En geç 6 ayda bir
Çok Tehlikeli	En geç yılda bir	En geç 6 ayda bir

Bu tabloda belirtilen sürelerin asgari yasal zorunluluklar olduğu unutulmamalıdır. İşyeri hekimi, yapılan risk değerlendirmesi sonuçlarına, işin niteliğine veya çalışanın özel sağlık durumuna göre bu süreleri kısaltma yetkisine ve sorumluluğuna sahiptir. Ayrıca, kanun koyucu; çocuk, genç ve gebe gibi özel politika gerektiren gruplardaki çalışanlar için tehlike sınıfından bağımsız olarak çok daha sıkı bir takip öngörmüş ve bu kontrollerin en geç altı ayda bir tekrarlanmasını şart koşmuştur.  

Yetkinin Adresi: İşyeri Hekimi ve OSGB’nin Rolü

6331 Sayılı Kanun’a göre, işe giriş ve periyodik muayeneler sonucunda düzenlenecek sağlık raporları, yetkilendirilmiş bir “İşyeri Hekimi” tarafından verilmelidir. İşverenler bu yasal yükümlülüğü, kadrolarında tam veya kısmi zamanlı bir işyeri hekimi istihdam ederek ya da bu hizmeti dışarıdan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş bir “Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi“nden (OSGB) alarak yerine getirebilirler.  

OSGB ile çalışmak, özellikle KOBİ’ler için, sadece bir hekim hizmeti satın almaktan çok daha fazlasını ifade eder. Bu, bir uyumluluk ve risk yönetimi ortağı seçmektir. Nitelikli bir OSGB, işletmeye sadece bir işyeri hekimi atamakla kalmaz, aynı zamanda iş güvenliği uzmanı, risk değerlendirmesi, acil durum planlaması, eğitimler ve yasal kayıtların tutulması gibi birbiriyle bağlantılı tüm İSG hizmetlerini entegre bir sistem olarak sunar. İyi bir OSGB’nin işyeri hekimi, aynı kurumun iş güvenliği uzmanı tarafından hazırlanan risk değerlendirmesi raporunu baz alarak, hangi çalışana hangi tıbbi tetkiklerin yapılması gerektiğini bilimsel bir temelde belirler. Bu entegre yaklaşım, yasal gerekliliklerin eksiksiz karşılanmasını sağlarken, aynı zamanda iş yerindeki risklerin daha etkin bir şekilde yönetilmesine olanak tanır. Dolayısıyla OSGB seçimi, basit bir hizmet alımı değil, işletmenin sağlık ve güvenlik yönetimini emanet edeceği uzun vadeli ve stratejik bir karardır.  

Hangi Çalışan, Hangi Test? Risk Odaklı Periyodik Muayene Tetkikleri

Etkili ve yasalara uygun bir sağlık gözetim programının en önemli özelliği, “herkese aynı” bir yaklaşım benimsememesidir. Periyodik muayenelerin içeriği, iş yerinde yapılan risk değerlendirmesi sonucunda belirlenen spesifik tehlikelere göre kişiye ve göreve özel olarak şekillendirilmelidir. Standart bir muayene paketi sunmak, hem kaynakların verimsiz kullanılmasına neden olur hem de asıl mesleki riskleri gözden kaçırarak yanıltıcı bir güvenlik hissi yaratabilir.

Standart Protokol: Her Çalışan İçin Temel Sağlık Değerlendirmesi

Her iş kolu ve risk grubundan bağımsız olarak, periyodik sağlık muayenelerinin temelini oluşturan bazı standart uygulamalar mevcuttur. Bu temel değerlendirme, çalışanın genel sağlık durumunu anlamak ve ilerideki muayeneler için bir başlangıç noktası (baseline) oluşturmak açısından kritiktir. Bu standart protokol genellikle şunları içerir:

• Anamnez (Sağlık Öyküsü) Alımı: Çalışanın geçmişteki ve mevcut hastalıkları, geçirdiği operasyonlar, kullandığı ilaçlar, ailevi hastalık öyküsü ve yaşam tarzı alışkanlıkları detaylı olarak sorgulanır.
• Fizik Muayene: İşyeri hekimi tarafından yapılan genel bir sistemik muayenedir. Tansiyon ölçümü, solunum ve dolaşım sistemlerinin dinlenmesi gibi temel kontrolleri kapsar.
• Temel Laboratuvar Testleri: Genellikle Tam Kan Sayımı (Hemogram) ve Tam İdrar Tahlili (TİT) gibi testler istenir. Hemogram; anemi (kansızlık), enfeksiyon veya kan hastalıklarına dair önemli ipuçları verirken, idrar tahlili böbrek fonksiyonları ve idrar yolu enfeksiyonları hakkında bilgi sağlar.  

Riskin Anatomisi: Mesleki Maruziyete Göre Özelleştirilmiş Testler

Sağlık gözetiminin asıl etkinliği, iş yerindeki spesifik risklere odaklanan özelleştirilmiş testlerle ortaya çıkar. İş yerindeki risk değerlendirmesi, hangi çalışanın hangi tehlikeye maruz kaldığını belirler ve işyeri hekimi bu doğrultuda gerekli tetkikleri planlar. Aşağıdaki tablo, yaygın mesleki riskler ve bu risklere yönelik yapılması gereken temel sağlık tetkiklerini özetlemektedir.  

Maruz Kalınan Risk	Riskli Sektör/İş Örnekleri	Önerilen Temel Tetkikler	Yasal Dayanak/Referans
Yüksek Gürültü (>85 dB)	Tekstil, Metal Sanayi, İnşaat, Matbaa, Çağrı Merkezleri	Odyometri (İşitme Testi): Gürültüye bağlı işitme kaybının erken teşhisi için standart bir testtir. Sessiz kabin içinde yapılır.	Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik
Toz (Silika, Kömür, Asbest, Pamuk vb.)	Madencilik, Seramik, Dökümhaneler, Tekstil, İnşaat	PA Akciğer Grafisi: Özellikle pnömokonyoz gibi akciğer hastalıklarının taranmasında kullanılır. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) standartlarına göre değerlendirilmesi önerilir.	Solunum Fonksiyon Testi (SFT/Spirometri): Akciğer kapasitesini ve fonksiyonlarını ölçer.	Tozla Mücadele Yönetmeliği
Kimyasal Maddeler (Solventler, Ağır Metaller vb.)	Boya, Otomotiv, Kimya Sanayii, Akü Üretimi, Kaplama	Biyolojik İzleme: Kanda veya idrarda ilgili kimyasalın veya metabolitinin ölçümü (örn: İdrarda Fenol, Kanda Kurşun, İdrarda Hippürik Asit).	Tam Kan Sayımı, Karaciğer ve Böbrek Fonksiyon Testleri (AST, ALT, Kreatinin): Kimyasalların hedef organlar üzerindeki etkilerini izlemek için yapılır.	Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Biyolojik Riskler / Gıda Hijyeni	Gıda Üretimi/Servisi, Sağlık Sektörü, Atık Yönetimi, Tarım	Portör Muayenesi: Gıda sektöründe zorunludur. Gaita kültürü (Salmonella, Shigella), boğaz ve burun kültürü (Staphylococcus aureus) gibi testleri içerir.	Hepatit Taraması (HBsAg, Anti-HCV) ve Gerekli Aşılar (Tetanos, Hepatit B): Bulaşıcı hastalıklara karşı koruma ve tarama amaçlıdır.	Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik
Ekranlı Araçlarla Yoğun Çalışma	Ofis Çalışanları, Yazılımcılar, Grafikerler, Bankacılık	Göz Muayenesi: Kırılma kusurları (miyopi, hipermetropi), göz yorgunluğu, kuruluk ve kas dengesi gibi durumların tespiti için yapılır.	Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik
Fiziksel Yük (Elle Taşıma, Titreşim, Ergonomik Riskler)	Lojistik, Depoculuk, İnşaat, Montaj Hatları	Kas-İskelet Sistemi Değerlendirmesi: Fizik muayene ile duruş bozuklukları ve hareket kısıtlılıkları değerlendirilir. Elektrokardiyografi (EKG): Özellikle ağır ve efor gerektiren işlerde kalp sağlığını değerlendirmek için kullanılır.	Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği, Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik

Mobil Sağlık Hizmetleri: İş Gücü Kaybını Önleyen Modern Çözüm

Geleneksel yöntemde, periyodik sağlık taramaları için çalışanların iş yerinden ayrılarak bir sağlık kuruluşuna gitmesi gerekir. Bu durum, özellikle çok sayıda çalışanı olan işletmeler için ciddi bir üretim ve iş gücü kaybı anlamına gelir. Modern OSGB’ler, bu soruna “gezici iş sağlığı aracı” veya “mobil sağlık hizmetleri” ile çözüm sunmaktadır.  

Gerekli tüm tıbbi donanıma (röntgen cihazı, odyometri kabini, EKG, laboratuvar numune alma birimi vb.) sahip bu mobil araçlar, doğrudan iş yerine gelerek taramaları yerinde gerçekleştirir. Bu sayede, çalışanlar saatlerce yolda ve bekleme salonlarında vakit kaybetmez, kısa sürede muayenelerini tamamlayarak işlerinin başına dönerler. Bu modern ve verimli yaklaşım, hem yasal yükümlülüklerin eksiksiz yerine getirilmesini sağlar hem de işletmenin operasyonel akışını minimum düzeyde etkileyerek zaman ve maliyet tasarrufu yaratır.  

Ertelemenin Ağır Faturası: 2025 Yılı İSG İdari Para Cezaları ve Hukuki Riskler

İş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini, özellikle de periyodik sağlık kontrollerini ertelemek veya ihmal etmek, sadece etik ve vicdani bir sorun değil, aynı zamanda işletmeler için ağır finansal ve hukuki sonuçlar doğuran riskli bir kumardır. Devlet, 6331 Sayılı Kanun ile getirdiği yükümlülüklere uyulmasını sağlamak için ciddi idari para cezaları ve yaptırımlar öngörmüştür. Bu cezalar her yıl yeniden değerleme oranında artırılmakta ve denetimlerde tespit edilen her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmaktadır.

Rakamlarla Konuşalım: 2025 Yılı Güncel İdari Para Cezaları

İşverenlerin karşılaşabileceği idari para cezaları, ihlalin niteliğine göre değişiklik göstermektedir. Sağlık gözetimi özelinde ve genel İSG sistemi kapsamında, 2025 yılı için öngörülen bazı kritik ceza tutarları şunlardır:

• Sağlık Gözetimi Yaptırmama (Sağlık Raporu Aldırmama): Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işe uygun olduğunu belirten sağlık raporu olmayan her bir çalışan için işverene idari para cezası uygulanır. Bu ceza 2025 yılı için çalışan başına 17.686 TL olarak belirlenmiştir. 20 çalışanı için bu yükümlülüğü yerine getirmeyen bir işletmenin sadece bu kalemden yüz binlerce liralık bir ceza ile karşılaşması olasıdır.  
• İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı Görevlendirmeme: Bu, İSG sisteminin temelini oluşturan bir yükümlülüktür ve cezası oldukça yüksektir. 2025 yılı için bu ihlalin temel cezası 88.663 TL olarak öngörülmektedir ve bu ceza, eksikliğin devam ettiği her ay için tekrar uygulanır. Yıl boyunca bu hizmeti almayan bir işletme için ceza bir milyon lirayı aşabilir.  
• Risk Değerlendirmesi Yapmamak veya Yaptırmamak: Tüm İSG faaliyetlerinin başlangıç noktası olan risk değerlendirmesinin yapılmaması da ağır bir yaptırıma tabidir. Bu ihlal için 2025 yılında öngörülen ceza 132.994 TL‘ye ulaşabilmektedir.  

Bu rakamlar, devletin konuya ne kadar ciddi yaklaştığını göstermektedir. Özellikle dikkat edilmesi gereken nokta, denetimlerde sistemik eksikliklerin çok daha ağır şekilde cezalandırılmasıdır. Örneğin, bir denetim sırasında birkaç çalışanın periyodik sağlık raporunun eksik olduğu tespit edildiğinde, denetçi genellikle bu durumun kök nedenini araştırır. Eğer işletmenin hiç işyeri hekimi görevlendirmediği veya risk değerlendirmesi yaptırmadığı ortaya çıkarsa, sadece rapor eksikliği için değil, aynı zamanda bu çok daha büyük ve aylık olarak tekrarlanan cezalarla da karşı karşıya kalınır. Bu durum, İSG hizmetlerini bütünsel bir yaklaşımla ele almanın ve güvenilir bir OSGB ile çalışmanın ne kadar kritik olduğunu bir kez daha ortaya koymaktadır.

Paranın Satın Alamayacağı Riskler: İşin Durdurulması ve Cezai Sorumluluk

İhmalin faturası her zaman idari para cezaları ile sınırlı kalmaz. Çalışanların hayatı için ciddi ve yakın bir tehlikenin varlığı halinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müfettişleri iş yerinin bir bölümünde veya tamamında “işin durdurulması” kararı alabilir. Bu, eksiklikler giderilene kadar üretimin ve dolayısıyla tüm ticari faaliyetin durması anlamına gelir ki bu durumun yaratacağı finansal kayıp, para cezalarının çok ötesine geçebilir.  

En ağır sonuç ise, ölümlü veya ağır yaralanmalı bir iş kazası meydana geldiğinde ortaya çıkar. Böyle bir durumda yapılacak adli soruşturmada, çalışanın işe giriş veya periyodik sağlık raporlarının olmaması, işverenin “bilinçli taksir” veya “olası kast” ile hareket ettiğine dair güçlü bir delil olarak kabul edilebilir. Bu da işveren veya işveren vekilleri için para cezasının yanı sıra hapis cezası ile sonuçlanabilecek ceza davaları anlamına gelir. Ayrıca, kazazede veya ailesi tarafından açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında, İSG yükümlülüklerinin ihmal edilmiş olması, şirketin çok yüksek meblağlarda tazminat ödemesine yol açabilir.  

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

Sağlıklı Bir Gelecek İçin Harekete Geçin: Anka Tek OSGB Güvencesi

Bu kapsamlı rehberin de ortaya koyduğu gibi, periyodik sağlık gözetimi, modern bir işletme için ertelenebilir bir detay değil, işin temelini oluşturan stratejik bir zorunluluktur. Bu, yalnızca 6331 Sayılı Kanun’un getirdiği yasal bir yükümlülük değil, aynı zamanda verimliliği artıran, finansal riskleri bertaraf eden, kurumsal itibarı güçlendiren ve en değerli varlığınız olan çalışanlarınızı koruyan akıllı bir yatırımdır. Risk odaklı ve doğru planlanmış sağlık kontrolleri, potansiyel tehlikeleri birer felakete dönüşmeden önce tespit etmenizi sağlar.

Bu karmaşık ve kritik süreçte doğru adımları atmak, uzmanlık ve deneyim gerektirir. Anka Tek OSGB olarak, işletmenizi yasal bir yükümlülüğü yerine getirmenin ötesine taşıyarak, sağlık ve güvenliği bir kurum kültürüne dönüştürmenize yardımcı oluyoruz.

• Uzmanlık: Alanında yetkin ve tecrübeli işyeri hekimlerimiz ve iş güvenliği uzmanlarımız ile işletmenizin özel ihtiyaçlarına ve risklerine en uygun sağlık gözetim programını tasarlıyoruz.
• Bütünsel Yaklaşım: Risk değerlendirmesinden başlayarak, gerekli tüm tıbbi tetkiklerin planlanması, uygulanması, raporlanması ve yasal kayıtların tutulmasına kadar tüm süreci entegre bir sistem olarak yönetiyor, size tam uyumluluk ve iç huzuru sunuyoruz.
• Verimlilik: Modern mobil sağlık araçlarımızla periyodik taramaları doğrudan iş yerinizde gerçekleştirerek, çalışanlarınızın ve işletmenizin zaman kaybını en aza indiriyoruz.
• Güvenilirlik: Anka Tek OSGB, sadece bir hizmet sağlayıcı değil, işletmenizin sağlığını ve geleceğini korumaya adanmış güvenilir bir iş ortağınızdır.

Mevzuata tam uyumlu, verimli ve sağlıklı bir çalışma ortamı için daha fazla beklemeyin. İşletmenizin sağlık ve güvenlik karnesini bugünden çıkarmak ve yasal yükümlülüklerinizi eksiksiz yerine getirmek için Anka Tek OSGB’nin uzman ekibiyle iletişime geçin. Ücretsiz danışmanlık ve risk analizi için bizi arayın veya web sitemizdeki formu doldurun.